Kouh vervolg

Het huis van Elisabeth is netjes, eerst is er een mooie veranda afgesloten met een hek tegen de varkens, babi, je weet wel van de chinees: babi pangang, en tegen de kampong honden. Bij het hek laat je ook je schoenen achter, in huis loop je altijd op blote voeten. Als je naar binnen gaat kom je in een ruimte met allemaal foto's van o.a. ouders maar ook kinderen, vaak een foto van hun diploma-uitreiking en soms nog een foto van een dominee. Waar deze ruimte voor gebruikt wordt is mij niet helemaal duidelijk, misschien hebben de bewoners van het huis daar wel de nacht door gebracht omdat wij in hun bedden lagen?? In de volgende ruimte stond een 2 persoonsbed. De bedden in Kouh zijn laag en die waarop wij sliepen hadden een soort verend matras met daarop iets wat nog het meest lijkt een dun soort vloerkleed. Vanuit deze ruimte kon je in allerlei kamertjes komen. Ook in die van Jan en in die van ons. Wij sliepen met z'n vieren op 2 bedden. Als je doorliep kwam je in een soort eetkamer in de hoek een grote tafel met daaromheen banken om op te zitten. Daarnaast was de keuken met een grote vuurplaats waar een houtvuur brandde en een grote brander waar een enorme wok met inhoud op stond te pruttelen. In de keuken stond ook een grote bak, formaat baby badje, vol met gekookte rijst. Terug naar de eetkamer door naar een volgende ruimte, hier bleek de wc en ook de "badkamer" beiden voorzien van de ons inmiddels bekende mandibak. We gingen onze spullen in de kamer zetten en hoorden toen dat het eten al klaarstond. Aan tafel dus.....enigszins huiverig voor wat ons te wachten stond gingen we zitten. Rijs met iets vlees of vis en iets met groente stond al op tafel. We kregen eerst een glas water, plaatselijk water redelijk lang gekookt, waarschijnlijk wel 15 minuten, het smaakte vooral naar de rook van het houtskoolvuur. Even door zetten dus. Daarna het eten, mijn buik was niet helemaal in orde dus voor de veiligheid heb ik het maar bij een beetje gekookte rijst gehouden. De anderen aten rijst en het vlees of vis gerecht, wat kip bleek te zijn, en het groente gerecht, in elk geval boontjes en iets wat van Java kwam maar niet zo heel lekker smaakte.

Na het eten zijn we een wandeling door het dorp gaan maken, eerst terug naar het oude huis van de ouders van Adriaan en Jan. Veel foto's gemaakt o.a. van een palmboom die broer Govert ooit geplant had achter het huis, niet te geloven hoe groot die is geworden! De fundering van het lokaal waar Adriaan met de andere Versluis kinderen les kreeg van zijn moeder lag er nog, de ruimte zelf was er niet meer. Toen ik er bij stond kon ik me wel voorstellen dat de les meteen onderbroken werd op het moment dat er een vliegtuig kwam landen. Dit was zo dicht bij de strip dat doorgaan met lesgeven zinloos was. Bovendien was het landen van het vliegtuig vaak het enige contact met andere mensen, behalve via de radio dan. Er werden vooral foto's van de buitenkant van het huis omdat het huis inmiddels bewoond wordt door andere mensen. Als ik het goed begrepen heb was een kind in dat huis ziek, de moeder maakte er een drama van compleet met schreeuwen en slaan op de muren van het huis, dat schijnt wel vaker zo te gaan. Het hele dorp kwam kijken en zij bleef maar schreeuwen. De kinderen uit het dorp moesten er om lachen en stonden via de open deuren te kijken naar de plek waar het zieke kind lag. Ik vond het nogal bizar en zou het prettiger vinden om zonder al dat drama gewoon met rust gelaten te worden als ik ziek ben. Maar ja zo gaat dat hier......

We hebben flink wat kleine cadeautjes mee genomen voor de kinderen zoals houten tolletjes en om-de-hoek-kijkertjes: je kijkt in een doosje en ziet (via een spiegeltje) wat er rechts van je staat.
Omdat er inmiddels flink wat kinderen om ons heen stonden hebben we iedereen maar iets gegeven, sommige volwassenen wilden ook wel heel graag zo'n kijkertje! Op de veranda bij het huis van Elisabeth zat een meisje, Tinie haar heb ik een spelletje gegeven wat we ook even samen gespeeld hebben, al snel had zij door hoe het moest en waar ik nog wat moeite had met het optellen in het Indonesisch was zij opvallend snel met het uitrekenen. Later heb ik haar nog een extra spelletje gegeven zodat ze die aan een vriendin kon geven.

Toen we op de veranda zaten hoorden we dat Cor zou komen.
Cor was een of de grote hulp voor mijn schoonouders, hij hielp in het huishouden en hij sprak en verstond ook een beetje Nederlands. Hij was altijd wel een beetje streng en de kinderen Versluis waren een beetje bang voor hem ook omdat ze niet zomaar onderling Nederlands konden praten want hij kon hen verstaan! Het weerzien met Cor was emotioneel. Hoe het kan dat je zo geraakt kan worden terwijl je iemand niet kent is heel bijzonder en het heeft op mij en ook op de anderen diepe indruk gemaakt. We hadden thuis wat fotoboeken laten afdrukken om uit te delen. Bij een vorig bezoek van Jan had hij ook wat foto's in een boekje mee genomen voor Cor maar we hebben het idee dat Cor dat meteen aan de kerkenraad moest geven. Wijs geworden hebben we nu dus meer boeken meegenomen. Dit boek met foto's van vroeger en een paar foto's van het vorige bezoek van Jan en Grace (zus) was dus voor Cor.
Hij kwam samen met zijn vrouw en spreekt nog steeds Nederlands en verstaat het ook nog! Na een tijdje gingen we samen met Cor en heel veel anderen naar de nieuwe kerk, daar was een soort vakantie bijbel club aan de gang. Terwijl we naar de kerk liepen begon het heel hard te regenen. We zagen een soort gemeenschapshuis en gingen daar schuilen. Na de bui weer door. Uiteindelijk kwamen we bij de kerk. We hebben de dominee en iemand van de kerkenraad ontmoet en hen het fotoboek kunnen geven. De kinderen gingen liedjes zingen en "schreeuwden" een bijbeltekst na. Ik hoop tenminste dat het een bijbel tekst was anders heb ik geen idee wat het wel was. Wij zaten onopvallend, achter in de kerk en konden zo genieten van al die kinderen. Bijzonder om te zien dat wat door Nederlandse zendelingen (mijn schoonvader was niet de eerste en ook niet de laatste) is opgezet nog steeds bestaat en doorgaat, wat een zegen!

Het eten in het huis van Elisabeth, de enorme bult rijst en de pruttelende inhoud van de gigantische wok, bleek voor dit vakantie bijbel feest te zijn en (gelukkig) niet allemaal voor ons.
Na het bezoek aan de kerk zijn we naar het huis van Elisabeth gegaan en was het al weer tijd om te eten. Dit keer stond, naast het "rookwater" en de rijst ook de vers gevangen en onderweg gekochte meerval op het menu. Volgens de mensen die het wel gegeten hebben was het heerlijk!We maakten plannen voor de volgende dag om met een prauw, een tot boot uitgeholde boomstam, een tochtje te maken op een zij-rivier van de Digoel. Omdat mijn buik nog helemaal niet hersteld was besloot ik niet mee te gaan. Jan ging proberen een prauw te regelen. Misschien wist de dominee iemand met een prauw. Hij zou die avond nog langs komen. Terwijl wij wachtten regende het weer en na een tijdje zei Saartje dat hij waarschijnlijk niet meer zou komen omdat het regende! Oke dan kijken we morgenochtend vroeg wel of er een prauw is of niet. We zouden naar bed gaan toen er plotseling wat rumoer uitbrak. Er was een grote vis gevangen. Natuurlijk wilden we die zien. Er bleek veel vis gevangen te zijn voor een feest dat binnenkort gehouden zou worden. Bakken vol vis werden schoongemaakt op een plaatsje bij het huis. Er zat inderdaad een hele grote tussen. Ook deze foto's zullen volgen.

De nacht was lang en zwaar: het blijf erg warm, zelfs als je niets doet loop het zweet van je gezicht. Gelukkig had Adriaan samen met Age de klamboes op gehangen, dat gaf mij een veilig gevoel tegen allerlei ongedierte. Het kleed waar op we lagen was stug en schuurde op de huid. We waren, ondanks het regelmatig insmeren, allemaal verbrand maar Lotte toch wel het ergste van allemaal. Zij had het zwaar, ze kon eigenlijk niet liggen en zat op een gegeven moment met haar knieën voor het bed, haar armen op het bed en haar hoofd op haar armen, huilend van de pijn.
Toen bleek het ook nog eens pas half 1 te zijn, nog een hele nacht te gaan! Wat had ik het graag van haar overgenomen......maar ik ben ook trots op haar en ons allemaal dat we ons er toch door heen hebben geslagen! Zelf heb ik de nacht door gebracht in mijn kleding......
Stinkend werd ik wakker, het was licht, het was dag geworden. Alles lijkt dan opeens toch weer iets minder erg hoewel de geur niet echt aangenaam was. Pffffft. Ik heb me met behulp van de mandibak gewassen en heb "schone kleren" aangedaan, op naar het ontbijt. We kregen pisang goreng als ontbijt, vanwege mijn buik een klein beetje gegeten. Gelukkig kregen we nu ook thee i.p.v. water en met wat suiker was die goed te drinken, bovendien gaf de suiker mij ook weer wat energie.

De anderen vertrokken naar de andere kant van het dorp voor de tocht met de prauw, ik ging met een boek op de veranda zitten lezen. Van lezen kwam niet veel omdat regelmatig even iemand naar mij kwam kijken. Omdat ik te weinig Indonesisch spreek moet ik me redden met gebaren en dat gaat mij aardig af. Als het echt niet lukt lach ik maar lief en haal mijn schouders op. Ik kreeg een authentieke nokking aangeboden, dat is een geknoopte of gevlochten tas. De tas heeft één lang hengsel en deze loopt meestal vanaf de rug via het voorhoofd naar de rug terug. De tas zelf zit dan achter op je rug. Na een tijdje kwamen 3 vrouwen die ik al eerder gezien had en die met de anderen naar de prauw ging, de veranda op. Ze hadden de spullen van Adriaan, Age, Lotte en Jan bij zich en ik begreep uit hun woorden dat ik mee moest naar het haventje om foto's te maken van de anderen in de prauw. Voor de zekerheid Elisabeth maar even "verteld" dat ik weg ging. Bij de haven aangekomen kwamen de prauwen er net aan, dat leverde mooie plaatjes op. Er werd aangelegd bij het haventje en we liepen weer naar het huis van Elisabeth. We hadden afgesproken niet te laat weer weg te gaan omdat we dan 's middags in Tana Merah nog wat plekken zouden kunnen bezoeken.

Het lukte aardig om het vertrekken niet te lang te laten duren. Cor en zijn vrouw kwamen nog en terwijl wij wachtten tot de regenbui voorbij was en de bagage in de boot geladen was liep hij nog naar het winkeltje om iets voor ons te kopen, zo lief! Het afscheid vond ik moeilijk, zeker van Cor en zijn vrouw.

De tocht terug ging iets sneller dan heen omdat we nu stroomafwaarts voeren. Onderweg gingen we nog betalen voor de vis denk ik.
Aan gekomen in Tana Merah namen we weer een taxi vanaf het huis van Saartje terug naar ons vorige hotel waar we nog een nachtje konden slapen. Heerlijk een goed bed en frisse lucht. Jan en Adriaan gingen nog een tour door Tana Merah maken langs familie, er werden veel foto's gemaakt.
'S avonds zouden we eten bij Saartje, dachten we, maar toen we daar kwamen bleek dit niet helemaal te kloppen. We kregen thee en water en gebakken banaan, dit is banaan in dunne plakjes gesneden en dan gebakken in olie ( frituren) en daarop dan wat zou, heerlijk! er werden ontzettend veel foto's gemaakt in verschillende opstellingen, echte portretten.
Lotte met alle zonen, Age met alle zonen, wij met alle zonen enz.
Daarna gingen we naar ons hotel. Weer was er geen onvertogen woord van Age of Lotte over het feit dat ze geen eten hadden gehad. We hebben nog wat koekjes gegeten en zijn toen gaan slapen. De laatste nacht in Tana Merah.